De logistieke sector staat voor grote uitdagingen. De groeiende vraag naar transport, strengere duurzaamheidsdoelstellingen en geopolitieke onzekerheden zetten de keten onder druk. Veel bedrijven werken nog met een Single Fleet-model, waarin ze alleen hun eigen transportmiddelen en magazijnen beheren. Hoewel dit controle biedt, is het niet toekomstbestendig in een wereld die vraagt om flexibiliteit, samenwerking en slimme technologieën.
Daarom werkt TNO aan innovatieve oplossingen binnen het programma Future Proof Smart Logistics. Dit programma richt zich op het ontwikkelen van een geautomatiseerde, zelforganiserende logistieke keten, waarin bedrijven middelen delen en het systeem zelf slimme keuzes kan maken. In deze blog vertelt Björn de Jong over dit uitdagende project van TNO.
Huidige uitdagingen in de logistieke sector De huidige manier van werken leidt tot verschillende knelpunten:
Explosieve volumegroei – De transportvraag neemt sterk toe, waardoor de druk op infrastructuur, middelen en personeel groeit.Strengere duurzaamheidsdoelen – Logistieke bedrijven moeten versneld verduurzamen om te voldoen aan milieuregels en klimaatdoelstellingen. Leveringszekerheid onder druk – Wereldwijde verstoringen en geopolitieke onzekerheden zorgen voor instabiele en kwetsbare ketens.Schaarste in infrastructuur, energie en arbeid – Beperkte wegcapaciteit, hoge energiekosten en personeelstekorten veroorzaken vertragingen en stijgende kosten. “Een substantieel deel van de vrachtwagens rijdt leeg rond – schattingen lopen op tot boven de 40%. Dit is niet alleen inefficiënt, maar verhoogt ook de milieubelasting. Het Nederlandse logistieke systeem staat hierdoor onder druk. Bedrijven moeten nauwer samenwerken om deze uitdagingen effectief aan te pakken.” Björn de Jong, senior projectmanager bij TNOOm toekomstbestendig te blijven, moet de sector verder kijken dan het traditionele Single Fleet-model en innovatieve, gedeelde logistieke oplossingen omarmen.
De oplossing: Shared Assets-model Een toekomstbestendige logistieke keten vereist een Shared Assets-model, waarin bedrijven transportmiddelen en infrastructuur delen. Dit biedt drie belangrijke voordelen:
Betrouwbaarheid en veerkracht – Door middelen efficiënter te benutten en gedeelde capaciteit slim in te zetten, blijft de beschikbaarheid van logistieke systemen hoog. Dit maakt bedrijven flexibeler bij verstoringen.Duurzamere logistiek – Slimmere routeplanning, gedeelde elektrische voertuigen en efficiënter magazijnbeheer verlagen de CO₂-uitstoot en verbeteren de duurzaamheid.Sterkere concurrentiepositie – Door gezamenlijke toegang tot geavanceerde infrastructuur en technologie kunnen bedrijven sneller innoveren, operationele kosten verlagen en flexibeler inspelen op marktontwikkelingen. “Door deze overgang naar een gedeeld model kunnen bedrijven concurrerender opereren en tegelijkertijd bijdragen aan een efficiëntere en duurzamere logistieke keten.” Björn Dit vraagt om nauwe samenwerking tussen logistieke partijen en het slim inzetten van technologie. Hier komt het programma Future Proof Smart Logistics in beeld.
Future Proof Smart Logistics: drie pijlers voor een slimme keten Het programma Future Proof Smart Logistics richt zich op drie pijlers om een zelforganiserende logistieke keten te realiseren:
Collaborative Business Modelling – Hoe laten we concurrerende partijen effectief samenwerken? Dit vraagt om nieuwe samenwerkingsmodellen waarin bedrijven hun data en middelen op een veilige en eerlijke manier delen. Vertrouwen en heldere afspraken zijn hierin cruciaal.Data Sharing Solutions – Hoe kunnen bedrijven op een veilige manier gegevens delen? Dit vereist betrouwbare technologieën en kaders waarin partijen grip houden op hun eigen data, terwijl ze tegelijkertijd profiteren van gezamenlijke inzichten en optimalisaties.Decentral Planning Algorithms – Hoe zorgen we ervoor dat het systeem zelf slimme keuzes maakt? Met behulp van geavanceerde algoritmes kan het systeem autonoom beslissingen nemen over de inzet van transportmiddelen en routes, zonder dat bedrijven volledig afhankelijk worden van één centrale partij. De uitdaging is om deze drie pijlers naadloos op elkaar aan te laten sluiten, zodat ze samen een werkbare en efficiënte oplossing vormen.
“Een van de belangrijkste doelstellingen is om de gezamenlijke vloot van vrachtwagens efficiënter te laten rijden en het energieverbruik en de belasting van het wegennet te verlagen. Dit zorgt niet alleen voor lagere kosten, maar ook voor minder filevorming en congestie, wat ten goede komt aan het milieu.” Björn Samenwerking en impact op de sector Het programma loopt van 2025 tot 2028 en wordt uitgevoerd samen met tien logistieke bedrijven. TNO werkt hiervoor samen met drie interne afdelingen:
Sustainable Transport and Logistics (STL) – Focus op efficiëntie, weerbare ketens en verduurzaming.ICT, Strategy and Policy (ISP) – Werkt aan veilige data-uitwisseling en samenwerkingsmodellen.Defence Safety and Security (DSS) – Helpt bij robuuste en veilige logistieke netwerken. “Met een team van ongeveer 20 professionals werk ik nauw samen met diverse afdelingen binnen TNO. Mijn rol is om specialisten en partners op het juiste moment samen te brengen, en om afstemming over meerdere sporen te realiseren. Hiervoor heb ik een innovatieve werkwijze geïntroduceerd, waarin projecten gecombineerd worden met agile-geïnspireerde methodieken. Dit stelt ons in staat om flexibel te blijven en tegelijkertijd gestructureerd naar onze doelstellingen toe te werken. Wat mij trots maakt, is dat we samen echt impact kunnen maken op de logistieke sector. We zetten een fundamentele verandering in gang die bedrijven helpt om slimmer, duurzamer en efficiënter te werken.”Björn Conclusie: de weg naar een slimme en duurzame logistiek De logistieke sector staat op een keerpunt. Het Single Fleet-model biedt controle, maar is niet langer toereikend voor de uitdagingen van vandaag. Door over te stappen op een Shared Assets-model en gebruik te maken van collaboratieve samenwerking, veilige data-uitwisseling en slimme algoritmes, kan de sector:
Efficiënter en duurzamer opereren; Beter inspelen op marktveranderingen; Een veerkrachtiger en betrouwbaarder logistiek systeem realiseren. TNO speelt hierin een sleutelrol. Door innovatie en samenwerking te stimuleren, bouwen we samen aan een logistiek systeem dat klaar is voor de toekomst.
